Mũi khoan từ lâu đã được biết đến là một dụng cụ cơ khí phổ biến thường dùng trong những công trình thi công khoét lỗ trên bề mặt. Bạn có thể khoét lỗ trên những bề mặt như sắt, thép, gỗ, bê tông,… một cách cực dễ dàng mà không tốn nhiều thời gian và công sức. Sau đây hãy cùng chúng tôi khám phá định nghĩa, cấu tạo và phân loại chi tiết nhất.
Định nghĩa mũi khoan là gì?
Mũi khoan là một dụng cụ cơ khí thường đi kèm với máy khoan, chúng được sử dụng chủ yếu để khoét lỗ trên những bề mặt cứng. Có thể kể đến như gỗ, kim loại, tường, bê tông, khối nề, thạch cao, đá hoa… Với vật dụng này bạn sẽ không phải tốn nhiều thời gian cũng như công sức để đục tay.
Hầu hết những mũi khoan hiện nay đều được thiết kế với tiết diện tròn để có thể nhanh chóng xuyên vào một bề mặt nào đó. Mũi cũng có rất nhiều kích cỡ cũng như hình dạng khác nhau nhằm tạo ra các loại lỗ trên các vật liệu. Tùy vào nhu cầu thực tế cũng của mình mà bạn chọn mũi cho phù hợp.
Cấu tạo chi tiết của mũi khoan
Rất nhiều bạn thắc mắc không biết mũi khoan có cấu tạo cụ thể như thế nào, thường thì mũi này sẽ được cấu tạo từ 2 phần chính là:
- Phần chuôi: sở hữu chức năng chính là gá cũng như cố định mũi lên trên máy khoan.
- Phần làm việc: phần này đảm nhận vai trò là cắt gọt, khoét lỗ ngay trên bề mặt của vật liệu.
Riêng với phần làm việc, người ta tiến hành chia ra hai loại cơ bản là lưỡi cắt chính và lưỡi cắt phụ. Trong đó lưỡi cắt chính sở hữu phần đầu nhọn và sẽ tiếp xúc đầu tiên với bề mặt của vật liệu. Chính sự sắc bén của lưỡi cắt chính sẽ quyết định được mũi khoan có khoét lỗ trên bề mặt được hay không. Những lưỡi cắt phụ chính là phần nằm ở trên những rãnh xoắn với công dụng chủ yếu là tạo hình cũng như đưa vật liệu ra khỏi lỗ khoan.
Kích thước mũi khoan đạt tiêu chuẩn thế nào?
Mũi khoan mang kích thước tiêu chuẩn sẽ đảm bảo có khả năng vận hành tốt nhất có thể, đáp ứng hoàn hảo các nhu cầu làm việc của người dùng. Sau đây là bảng thống kê chi tiết những kích thước mũi tiêu chuẩn đang được áp dụng để bạn thuận tiện nhìn nhận hơn:
Tiêu chuẩn đường kính mũi khoan áp dụng cho những loại mũi có đường kính từ 0,25 đến 80,0 mm nhằm đảm bảo đáp ứng được những yêu cầu kỹ thuật cụ thể. Hiện nay đầu khoan được chế tạo theo 3 cấp, ký hiệu dựa vào độ chính xác giảm dần bằng chữ số La Mã từ I cho đến III. Tiêu chuẩn đầu khoan có cấp chính xác I để khoan lỗ 10 – 13, đầu khoan cấp chính xác III dùng khoan lỗ 15.
Bên cạnh đó còn được chế tạo từ loại thép không gỉ sở hữu độ bền cao và tốt nhất không được thấp hơn độ bền của những mũi làm bằng thép gió. Chuôi của đầu khoan hàn được chế tạo từ chất liệu thép C45 hay các loại thép tương đương đảm bảo đạt tiêu chuẩn TCVN 1766 : 1975
Quy định về phần cứng làm việc của mũi khoan như sau:
- Với thép gió trong khoảng: 63<66 HRC.
- Với thép khác trong khoảng: 62<65 HRC.
Phân loại mũi khoan thông qua chất liệu
Thông thường, một đầu khoan sẽ bao gồm 2 phần là phần thép và phần phủ nên nếu phân loại theo chất liệu cấu thành có có những loại như sau:
Phần lõi thép của mũi khoan
- Thép gió HSS: Đây là loại thép sở hữu tốc độ cao, chế tạo nên đầu khoan có độ cứng hoàn hảo dễ dàng đục lỗ trên những kim loại cứng lên đến 900N/mm2.
- Thép gió HSS-R: Loại thép này cũng tương tự như thép gió nhưng trên thực tế mũi khoan đã được chế tạo bằng quy trình cán nóng nên không chỉ cứng mà còn có được độ dẻo dai.
- Thép gió HSS – G: Đây là chất liệu chính dùng để chế tạo nên đầu khoan tiện thông qua máy sử dụng công nghệ CNC, điều này giúp người dùng đục lỗ nhanh chóng.
- Thép gió chứa 5% Coban HSSE-Co5 : Là loại thép gió cao cấp, có cấu tạo chứa 5% Caban, thường được sử dụng để chế tạo đầu khoan có độ cứng cao, khả năng chịu nhiệt cực tốt.
- Thép gió chứa 8% Coban HSSE-Co8: Loại thép này cũng tương tự thép HSSE-Co5 tuy nhiên thành phần bên trong có chứa lên đến 8% Coban nên độ cứng siêu tốt
- Tungsten Carbide: Được xem là loại thép cao cấp nhất, chất liệu này thường dùng để chế tạo nên đầu khoan có độ cứng cao, chịu nhiệt tối ưu với tốc độ khoan hoàn hảo.
Phần phủ mặt ngoài
- Lớp phủ Titanium được sử dụng vô cùng phổ biến nhất với mục đích làm tăng tuổi thọ vật liệu lên tới 300-400% so với loại đầu khoan không sở hữu lớp phủ ngoài, tăng độ chịu nhiệt cho vật liệu.
- Lớp phủ Carbon Nitride làm tăng độ cứng cho vật liệu trong cường độ cao, độ dẻo tốt cùng hệ số ma sát thấp, hoàn hảo cho việc chế tạo mũi khoan, khoan thép sở hữu độ cứng cao.
- Lớp phủ Nhôm Titan Nitride là loại sở hữu khả năng chống oxy hóa siêu tốt, giảm nhiệt cho vật liệu nhanh chóng nên thường được dùng cho việc khoan vật liệu cứng mà không cần làm mát.
- Lớp phủ Nhôm Nitride tương tự như lớp phủ Nhôm Titan, có chức năng giúp vật liệu kháng oxy hóa, nâng cao khả năng chịu nhiệt và phù hợp cho chế tạo đầu khoan để khoan vật liệu cứng.
- Lớp phủ Tecrona đánh giá là loại lớp phủ cao cấp nhất hiện nay với hệ số ma sát cực kỳ thấp. lớp phủ giúp tăng tuổi thọ cho vật liệu có cường độ làm việc ở trong môi trường cao.
Phân loại dựa vào bề mặt khoan
Tùy vào bề mặt cần được khoan mà bạn tiến hành sử dụng mũi khoan cho phù hợp. Trên thực tế mỗi mũi lại phù hợp và phát huy được tác dụng của mình trên một mặt phẳng nhất định. Cụ thể phân loại mũi theo bề mặt khoan như sau:
Dùng cho bề mặt gỗ
Loại mũi này được dùng khá phổ biến tại những xưởng mộc, xưởng chế tác đồ thủ công mỹ nghệ, nội thất… Chúng không có độ cứng hoàn hảo nhưng lại có khả năng khoan lỗ vô cùng chính xác. Để phân biệt được mũi dành khoan cho bề mặt gỗ không mấy khó khăn, bạn chỉ cần quan sát kỹ càng thấy phần mũi có thiết kế nhỏ, sắc nhọn, như thế lỗ khoan sẽ gọn, nhẵn và không hề bị sần sùi.
Mũi khoan gỗ cũng bao gồm rất nhiều loại khác nhau nhằm đáp ứng được yêu cầu làm việc của người dùng. Cụ thể một số mũi phổ biến như sau:
- Mũi khoan gỗ đầu đinh: Đây là loại đầu khoan gỗ sử dụng phổ biến. Chúng có đặc điểm chung là đầu khoan nhỏ giống như đầu đinh nên có khả năng cố định đầu khoan cực chắc chắn. Loại mũi này cũng có cấu tạo tương tự đầu khoan sắt và thích hợp để khoan mọi loại gỗ.
- Mũi khoan gỗ xoắn ốc: Đầu khoan này có ren nhọn cùng thiết kế hình xoắn ốc nên tốc độ khoan cực nhanh, xoáy sâu vào vật liệu mà bạn không cần phải sử dụng quá nhiều sức lực.
- Mũi phay gỗ mái chèo: Loại này sở hữu chóp nhọn bắt đầu lỗ và lưỡi mái chèo mang hình lỗ khoan lớn, lỗ rộng, một điều đặc biệt là kích thước mũi đánh dấu rõ ràng trên khuôn của mái chèo.
- Mũi khoan rút lõi gỗ: loại này được chuyên dùng để rút lõi gỗ, nên có thiết kế phần đầu vô cùng đặc biệt.
Mũi khoan bề mặt sắt
Mặc dù có thiết kế khá giống với đầu khoan bê tông thế nhưng đầu khoan sắt lại trông sắc hơn hẳn khi đem so sánh với đầu khoan bê tông. Theo tìm hiểu của chúng tôi thì đầu khoan này có kết cấu chắc chắn, mạnh mẽ, phần mũi khoan bao gồm những bộ phận hỗ trợ việc khoan và đục lỗ bề mặt. Có thể kể đến như: lưỡi cắt, phần cắt và phần định hướng, giúp cố định đầu khoan tại vị trí cần khoan.
Đầu khoan sắt có nhiều loại và công dụng của từng loại cũng hoàn toàn khác nhau. Sau đây là một số dòng đang được dùng phổ biến hiện nay:
- Mũi khoan truyền thống: Loại này được dùng phổ biến, độ cứng khá tốt, dùng để khoan những kim loại mỏng, kim loại dày, thép không gỉ,…
- Mũi khoan tách: Đầu khoan này giúp người dùng nhanh chóng tạo ra được những lỗ khoan tròn và rộng ngay trên bề mặt sắt..
- Mũi khoan dòng point: được sử dụng trên vật liệu như gỗ hoặc các bảng mạch linh kiện điện tử, tuy mức độ khoan không nhanh nhưng khả năng khoan chính xác cực cao. .
Dùng cho bề mặt bê tông
Mũi khoan bê tông được kết hợp với máy khoan búa chuyên dụng phục vụ cho việc khoan, đục trên vật liệu sở hữu độ dày và cứng cao như bê tông. Loại đầu khoan này sở hữu kích thước lớn, cấu trúc chắc chắn và mũi hơi tù nên khoan trên bề mặt cứng rất tốt.
Các loại đầu khoan bê tông hiện đang được sử dụng phổ biến trên thị trường hiện nay như:
- Mũi khoan bê tông thường: sử dụng cho những loại máy khoan thường, dùng để khoan trên bê tông nhưng có kết cấu mỏng, loại này không bổ sung những chất đặc biệt.
- Mũi khoan phá bê tông: sử dụng để đục phá bê tông và một phần trong quá trình phá dỡ công trình, giải tỏa mặt bằng, đục phá nền,… nên được sử dụng khá phổ biến.
- Mũi khoan khoét lõi bê tông: kết hợp cùng với máy khoan khoét lõi bê tông hỗ trợ cho việc khoan cắt mà không phải phá dỡ khối bê tông, bạn chỉ cần khoét một phần của bê tông.
- Mũi khoan rút lõi bê tông: cấu tạo như trụ thép rỗng lắp với đầu lưỡi là hạt mài kim cương sở hữu độ cứng cao kết khối sẽ mài vật liệu tại bề mặt tiếp xúc tạo ra những lỗ chính xác theo yêu cầu của công trình.
Kết luận
Hy vọng những thông tin được chúng tôi chia sẻ trên đây đã phần nào giúp bạn biết được các định nghĩa, cấu tạo và phân loại chi tiết mũi khoan. Đây là một dụng cụ cơ khí phổ biến thường dùng trong những công trình thi công. Bạn có thể khoét lỗ trên những bề mặt như sắt, thép, gỗ, bê tông,… một cách cực dễ dàng.
